Hoofdwacht

wandelingen & reisgidsen? Ook in Haarlem! Wordt gratis lid >

De Hoofdwacht aan de Grote Markt 17 van Haarlem is een van de oudste monumenten van Haarlem. De aanduiding hoofdwacht verwijst naar de functie die het waarschijnlijk 13e eeuwse gebouw vanaf de 18e eeuw had voor de schutterij die als stadwacht fungeerde.

Historische gegevens en bouwsporen duiden erop dat op de oudste delen van het gebouw uit het midden of de tweede helft van de 13e eeuw stammen. De oostelijke muur aan de Smedestraat is het oudst bekende metselwerk van Haarlem, waarmee de Hoofdwacht het oudste stenen gebouw van Haarlem is. In de eerste jaren werd de Hoofdwacht gebruikt door de Graven van Holland, wanneer zij in Kennemerland verbleven. Van 1250 tot 1350 was het gebouw in gebruik als eerste Haarlemse stadhuis. Nadat het stadsbestuur in 1350 zijn intrek had genomen in het huidige stadhuis, werd de Hoofdwacht weer een woonhuis. Het gebouw bood onderdak aan verschillende voorname Haarlemse families, de benedenverdieping werd gebruikt door drukkerijen, winkels en bierkelders.

Omstreeks 1650 werd op de plaats van het oude stadhuis een particulier huis gebouwd. De gemeente kocht dit pand in 1755, waarna het in 1765 het wachtgebouw van de schutterij en later het hoofdkwartier van de huzaren werd. Op de benedenverdieping kwam de wachtkamer, op de eerste verdieping werden houten cachotten gebouwd. Vanuit deze centrale post op de Grote Markt werden de stadspoorten geopend en gesloten en werd de openbare orde gehandhaafd. Het pand werd al snel De Hoofdwacht genoemd en die naam is gebleven.

Deel op Facebook >
Hoofdwacht op de kaart >

Ontdekken In de buurt

Vishal

De Vishal is een gebouw op de Grote Markt van Haarlem, direct naast de Grote of Sint-Bavokerk. De Vishal is in 1769 gebouwd ter vervanging van een eerdere vishal uit 1603. Het gebouw doet nu dienst als expositieruimte voor wisselende ten...

Verweyhal - Museum De Hallen

Museum De Hallen is de naam voor de expositieruimte aan de Grote Markt van Haarlem waar moderne en hedendaagse kunst tentoongesteld wordt in wisselende presentaties. De nadruk ligt op hedendaagse foto- en videopresentaties, waarin mens en m...

Vleeshal - Museum De Hallen

Grote of Sint-Bavokerk

De Grote of Sint-Bavokerk is de grootste kerk in de Nederlandse stad Haarlem, gelegen aan de Grote Markt. Hij is gewijd aan Sint-Bavo. De middeleeuwse kruiskerk (bouwperiode: 1370-1520) die midden in het oude centrum van de stad staat is op...

Corrie ten Boom Museum

Oorspronkelijk was Corrie ten Boom van beroep horlogemaker. Tijdens de bezetting was zij medeoprichter van een hulplijn voor joden. Het woonhuis, waar bijzondere verbouwingen werden aangebracht met een verborgen schuilruimte, functioneerde ...

Stadhuis

Dit complex, dat dienst deed als militair en bestuurlijk centrum, is in de 14e eeuw door brand verwoest. Het stadhuis, een rechthoekig gebouw met kantelen en een toren, werd in 1370 op dezelfde plaats opgericht. In de eeuwen daarop werden d...