Het Valkhof is een park aan de rand van het centrum op een kleine heuvel met uitzicht over de Waal.
Waar de naam vandaan komt, is niet duidelijk. Beweerd wordt dat Lodewijk de Vrome valken gehouden zou hebben op de voorplaats van het hof; anderen zien er verbasteringen in van 'Frankenhof', 'Vahalenhof' of zelfs 'Waalhof'.
Het park is via een loopbrug direct verbonden met het Kelfkensbos-plein
Korte geschiedenis:
Voor de jaartelling werd de verhoging in het rivierenland gebruikt door de Bataven, maar ze werden verdreven door de Romeinen, die er een castra bouwden met de naam Batavodorum, dat vermoedelijk bestaan heeft van 12 v.Chr. tot de Bataafse Opstand in 69-70 na Christus. Tacitus verhaalt hoe Julius Civilis toen zijn eigen burcht door brand verwoestte en zich terugtrok in de Betuwe. Vondsten van Romeinse overblijfselen wijzen erop dat er tot in de vierde eeuw Romeinen gewoond moeten hebben, ook al was er waarschijnlijk geen Romeinse vesting.
Omdat van Karel de Grote gezegd wordt dat hij een palts bij Nijmegen liet bouwen, wordt de stad Nijmegen wel eens aangeduid als keizerstad. Karel de Grote was er op het paasfeest van 777 en meermalen tussen 804 en 814. Vermoedelijk heeft hij er toen zelfs gewoond. In 806 liet hij er de rijksverdeling tussen zijn zonen Karel, Lodewijk en Pepijn bezweren. In 838 vond de volgende rijksverdeling tussen Lotharius I en Karel de Kale er plaats.
In 911 stierf het Karolingische stamhuis uit, maar de keizers die daarna over het Duitse rijk regeerden (Otto I, Otto III, Koenraad II, Hendrik III) bleven herhaaldelijk de Kaiserpaltz bezoeken voor regeringsdaden, totdat deze in 1047 tijdens een opstand tegen keizer Hendrik III werd platgebrand door Godfried met de Baard. In de eeuw daarna deden de keizers Nijmegen slechts kort aan, om naar Utrecht door te reizen. Tussen 1152 en 1155 bouwde keizer Frederik I Barbarossa wallen en muren om Nijmegen, en hij herstelde de burcht in oude luister.
Toen Frederik II en zijn zoon Koenraad van de troon vervallen werden verklaard door paus Gregorius IX, maakte graaf Otto II van Gelre hiervan gebruik om zich van de keizerlijke burcht meester te maken. Rooms koning Willem II van Holland wilde zijn rechten op de burcht laten gelden, maar kon de onkosten die graaf Otto gemaakt had niet terugbetalen. Aldus verpandde Willem II het paleis en de stad Nijmegen met haar onderhorigheden voor '16000 mark zilvers' aan graaf Otto, totdat deze som door de rooms-koning zou zijn terugbetaald. De stad bleef echter rijksstad en dus onder bescherming van het Duitse rijk. In 1254 was Willem II te gast op de burcht en gaf hij verlof om de kerspelkerk, die buiten de omwalling stond, binnen de omwalling te herbouwen. Dit werd later de Sint-Stevenskerk.
Vanaf de 13e eeuw breidden de graven van Gelre de versterking van de Valkhofburcht verder uit. Zo ontstond vanaf 1450-1500 het burchtcomplex zoals dat op veel kaarten en prenten te zien is.
Nog in 1769 werden er op de tweede verdieping nieuwe vertrekken voor de prins-stadhouder aangebouwd. Deze betrok ze echter onder geheel andere omstandigheden dan voorzien. Door de burgertwisten eind 18e eeuw tussen prinsgezinden en patriotten achtte Willem V het in 1786 raadzaam enige tijd buiten Den Haag te verblijven. Hij koos (naast Het Loo) voor Nijmegen, waar de burggraaf het stadhouderlijk huis welgezind was. Op 11 september 1787 kwam een groot Pruisisch leger onder leiding van de hertog van Brunswijk op de burcht aan, dat de volgende dag met de in Ooij, Persingen en Nijmegen gelegerde troepen optrok naar Holland.
Toch was dit alles het begin van het einde. In 1794 drongen de Fransen tot Maas en Waal door: op de burcht werd onder de leiding van de Hertog van York vergaderd of de stad verdedigd moest worden. Op 27 oktober begonnen de Fransen een aanval op de voorposten bij Neerbosch. Op 2 november kwam de prins met zijn zoon langs. De bestuurders en magistraten verlieten de stad op 5 november, deels om bestuursredenen, deels uit lafheid. De Fransen beschoten vervolgens met groot geschut de stad, waarbij brand in de stad uitbrak en de burcht hevig werd beschadigd. Op 8 november verliet het garnizoen de stad en trokken de Fransen binnen. De bevolking leek tevreden omdat de verdedigers zich hadden misdragen.
Niet alleen zou herstel van de burcht veel geld kosten, hij was ook een herinnering aan de verafschuwde prins-stadhouder en eeuwenoude vorstelijke grootheid in de nieuwe democratische tijd. Alles tezamen besloot de Landdag in augustus 1795 een voorstel van het kwartier der Veluwe aan te nemen om het gebouwencomplex te slopen en alleen de twee kapellen te behouden, de Sint Nicolaaskapel ("Karolingische kapel") en een deel van de Sint-Maartenskapel ("Barbarossa-ruïne"). Het kwartier van Zutphen stemde tegen en afgevaardigden van Nijmegen poogden nog voor te stellen tenminste de Reuzentoren, de Hofpoort en de ringmuren te behouden, omdat hieraan geen kosten besteed hoefden te worden, maar vergeefs.
Aldus werd het complex op 9 februari 1796 voor f 90400 verkocht, en konden handelaren de kostbare tufsteen waarmee het was opgetrokken hergebruiken voor gebouwen in Amsterdam en elders in het land. Bij de sloop in 1797 werd overigens verzuimd om een grondplan van het gebouwencomplex te maken, zodat alleen uit aantekeningen en afbeeldingen kan worden gereconstrueerd hoe het eruitgezien heeft. Na de sloop werd het vrijgekomen terrein opgehoogd, waardoor de resterende archeologische bodemschatten goed bewaard blijven, en werd het tot wandelplaats ingericht.
Het park werd rond 1800 op vernieuwende wijze in Engelse stijl herontworpen door J. D. Zocher Sr. Z'n 30 jaar later paste Hendrik van Lunteren dat ontwerp ingrijpend aan. Na de stadsuitbreiding van 1878 gaf de Vlaamse tuinarchitect Lieven Rosseels het park in 1886 een nieuwe indeling met een brug over de Voerweg naar het Kelfkensbos. Deel op Facebook > Valkhof op de kaart >
De Barbarossa-ruïne in de Nederlandse stad Nijmegen, ook wel Sint Maartenskapel genoemd, is een overblijfsel van het Valkhof, een paleis dat in 1155 door keizer Frederik Barbarossa is herbouwd. De ruïne is een apsis uit tufsteen en bevat sp...
De Sint-Nicolaaskapel ook wel Valkhofkapel in Nijmegen is een kapel gebouwd rond 1030 op het Valkhof, een heuvel in het centrum van Nijmegen die al in gebruik was door de Bataven rond het begin van onze jaartelling. Karel de Grote liet op d...
De Belvédère was een wacht- of uitkijktoren in de Nederlandse stad Nijmegen, aan de oostzijde van het Valkhof in het Kelfkensbos. De toren, gebouwd in het midden van de 15de eeuw als waltoren, is omstreeks 1646 door de stadsbouwmeester Pete...
De Stratemakerstoren ligt aan het oostelijke deel van de Waalkade nabij de Waalbrug en onder het Valkhof. De bastei wordt in 1526 voor het eerst genoemd in de stadsarchieven en in 1569 ook onder de huidige naam. Het maakte deel uit van de v...
Het Nationaal Fietsmuseum Velorama is een museum gevestigd in een historisch pand aan de Waalkade in Nijmegen. Dit pand maakte eens deel uit van de vestingwerken van de stad Nijmegen. De collectie van het museum geeft een overzicht van de o...
et monument werd opgericht in 1884 aan de voet van het Valkhof ter herinnering aan de totstandkoming van de Spoorlijn Nijmegen - Kleef, waaraan sinds 1865 was gewerkt. Het monument werd ontworpen door architect Jan Jacob Weve. Het beeld van...
Bestemmingen
▼
Leden ▼
Overnachten & Deals ▼
Deel op Facebook >
