Gracht Rapenburg

Toon op kaart

Reisgids +

De gracht loopt van de kruising Breestraat-Kort Rapenburg-Noordeinde tot de brug ter hoogte van de Doezastraat, vanaf welk punt het water als het Steenschuur verder gaat en langs het Van der Werfpark stroomt. Oorspronkelijk liep het Rapenburg tot het Galgewater (Oude Rijn). Het Kort Rapenburg, het gedeelte tussen Noordeinde en Galgewater, werd in 1911 overkluisd ten behoeve van het toenemende verkeer.

Het Rapenburg was tot 1389 een vestgracht en de zuidelijke rand van het centrum van Leiden; de naam 'Rapenburg' wordt voor het eerst genoemd in 1360. Voor de herkomst van de naam is geen verklaring gevonden, noch in Leiden, noch in Amsterdam, dat een eiland kent met dezelfde naam (zie Rapenburg).[1]

Aan de gracht bevinden zich veel statige panden, waarvan er veel zijn gebouwd door aannemer Willem Wijmoth. De kozijnen van deze monumentale huizen zijn telkens in eenzelfde kleur donkergroen (monumentengroen) en creme-wit geschilderd. In schilderstermen wordt in Leiden dan ook van 'Rapenburgkleuren' gesproken.[bron?] Ook het Academiegebouw, het bestuursbureau en diverse andere gebouwen van de Universiteit Leiden bevinden zich hier, evenals vele studentenhuizen, het Rijksmuseum van Oudheden, de Hortus botanicus Leiden en het Sieboldhuis. Jaarlijks wordt op het water van het Rapenburg het Rapenburgconcert gehouden.

Het begin van het Rapenburg aan de kant van de Breestraat wordt gemarkeerd door de Gijselaarsbank. Deze door Willem Coenraad Brouwer ontworpen bank werd in 1920 geplaatst als eerbetoon aan jonkheer De Gijselaar, burgemeester van Leiden tussen 1910 en 1927, als dank voor zijn goede zorg voor de bevolking tijdens de Eerste Wereldoorlog. De burgemeester was overigens zelf de voorzitter van de commissie die de bank liet plaatsen. In 1981 werd het bankje weggehaald voor reparatie en in 1984 teruggeplaatst nadat hier speciaal een motie over werd aangenomen door de gemeenteraad.

Deel op Facebook >
Gracht Rapenburg op de kaart >

wandelingen & reisgidsen? Ook in Leiden! Wordt gratis lid >

Ontdekken In de buurt

Leiden, Zuid-Holland

Rijksmuseum van Oudheden (RMO)

Koning Willem I stichtte het RMO in 1818 en benoemde de Leidse hoogleraar archeologie C.J.C. Reuvens (1793-1835) als eerste directeur. Het museum beheert collecties van archeologische artefacten afkomstig uit culturen die van grote invloed ...

In haar huidige vorm kwam de Pieterskerk gedurende ongeveer 180 jaar vanaf 1390 tot stand. Het gebouw werd in 1971 als kerk buiten gebruik gesteld en in 1976 overgedragen aan een particuliere stichting. Sinds een ingrijpende restauratie, di...

De Hortus botanicus Leiden is de oudste nog bestaande botanische tuin van Nederland en is in 1590 opgericht aan het Rapenburg in Leiden. De tuin is vanaf het begin toegankelijk geweest voor het publiek, wat vooral in de zestiende en zeventi...

De poort stamt uit 1645 en gaf toegang tot de Doelen, het oefenterrein van de Leidse Schutterij. Het ontwerp van de poort was van de stadsbouwmeester Arent van 's-Gravesande, die in Leiden ook de Marekerk, de Lakenhal en de Bibliotheca Thys...

Het SieboldHuis is een museum aan het Rapenburg in Leiden waar voorwerpen worden getoond die Philipp Franz von Siebold (1796-1866) tussen 1823 en 1829 heeft verzameld tijdens zijn verblijf op Deshima, de Nederlandse handelsnederzetting bij ...

Aan de Breestraat staat de oude renaissancegevel uit 1600, ontworpen door Lieven de Key, de stadssteenhouwer van Haarlem, en Lüder von Bentheim, die tegelijkertijd de renaissancefaçade van het stadhuis van Bremen bouwde. Aan de zijde van de...

Natuur in Zuid-Holland

Alles zien in Zuid-Holland