Laurenskerk - Grote

wandelingen & reisgidsen? Ook in Rotterdam! Wordt gratis lid >

Kaart en locatie van Laurenskerk - Grote

De bouw van de kerk en haar toren vond plaats tussen 1449 en 1525.[bron?] Aan het einde van de vijftiende eeuw was de kerk zelf voltooid. De toren, waarvan in 1449 was begonnen met de bouw, was toen net zo hoog als de kerk. De toren werd eerst in 1548 verhoogd.[1] In 1621 werd de toren voorzien van een houten spits naar een ontwerp van Hendrick de Keyser. Door de slechte kwaliteit van het gebruikte hout moest deze spits in 1645 worden afgebroken. In datzelfde jaar werd de toren voor de tweede keer verhoogd, nu naar zijn huidige hoogte.[1] De toren werd daarbij voorzien van een stenen vierde geleding, die in 1650 te zwaar bleek te zijn voor de fundering. De toren werd opnieuw onderheid met 500 grenen masten, en in 1655 stond de toren weer recht. Deze vierde geleding is de enige in Nederland waarvan de gotische met de classicistische stijl vermengd is, en wijzerplaten voor een uurwerk heeft. In gotische kerktorens is er geen plaats voor een wijzerplaat: daar werden de galmgaten voor gebruikt.

De toren en de kerk waren aanvankelijk gescheiden door een smal water dat Sluysvliet heette. Het Hoogheemraadschap van Schieland maakte aanvankelijk bezwaar tegen demping uit vrees voor afwateringsproblemen. Rond 1460 bestond dit bezwaar niet meer en werd het watertje gedempt. Hierna werd het schip van de kerk verlengd in de richting van de toren.[1]

In het begin van haar bestaan was deze laatgotische kerk, een kruising tussen een hallenkerk en een kruisbasiliek, het enige stenen gebouw in Rotterdam. Veel belangrijke gebeurtenissen vonden daarom hier plaats. De laatste pastoor van de Laurenskerk was Hubert Duifhuis. In 1572 vond de Reformatie plaats en werd de Laurenskerk een protestantse kerk. In tegenstelling tot andere kerken vond hier geen beeldenstorm plaats, de altaren werden afgebroken, de beelden verwijderd en in november van hetzelfde jaar hield dominee Cornelis Cooltuin er de eerste gereformeerde predikatie. Predikanten van de Laurenskerk waren onder anderen Wilhelmus à Brakel, schrijver van het standaardwerk De Redelijke Godsdienst, Abraham Hellenbroek, schrijver van het in bevindelijk gereformeerde kring nog steeds gebruikte catechisatieboekje Voorbeeld der Goddelijke Waarheden, Jan Scharp, Petrus Hofstede, Johannes Jacobus van Oosterzee en J.R. Callenbach, die enkele jaren voor het bombardement een boekje schreef over de historie van de kerk. Hierin staan foto's van het Julianaraam en van de zerk van burgemeester Roos, die in 1572 door de Spanjaarden was gedood.

Tijdens het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940, werd ook de Laurenskerk zeer zwaar beschadigd door brand. Aanvankelijk gingen er stemmen op om de kerk te slopen, maar dit werd tegengehouden door de Duitse bezetter. Ook binnen de voorlopige Rijkscommissie voor de Monumentenzorg waren voor- en tegenstanders van restauratie. Met name commissielid architect J.J.P. Oud verzette zich tegen herbouw en bracht in 1950 een alternatief plan in de publiciteit waarbij slechts de toren als restant zou worden behouden. Naast die herdenkingsplaats zou een nieuwe, kleinere kerk kunnen worden gebouwd. Dit alternatieve plan werd terzijde gelegd, vooral omdat de St. Laurenskerk te zeer als een symbool van de Rotterdamse gemeenschap werd gezien. In 1952 legde koningin Juliana de eerste steen voor de restauratie, die pas in 1968 werd voltooid.

In 1971 werd door de hervormde gemeente Rotterdam het Laurenspastoraat opgericht dat sindsdien wekelijks kerkdiensten verzorgt. In 1981 werd de Laurenskerk ook de thuisbasis van de vrijzinnige wijkgemeente Maaskant/Open Grenzen. Op dit moment is de Laurenskerk in Nederland één van de weinige uit de middeleeuwen stammende protestantse grootstedelijke kerkgebouwen die nog steeds elke zondag voor kerkelijk gebruik in dienst is.

De kerk bevat diverse bezienswaardigheden, onder andere de bronzen deuren in de toreningang, welke zijn ontworpen door de bekende Italiaanse beeldhouwer Giacomo Manzù. Het koperen koorhek, uit 1715, waaronder de zeer fraaie deuren, is opgesteld in het hoogkoor; het koor wordt nu aan de achterzijde afgesloten door het koperen hek. Kapitelen boven de kolonnetten aan de ingangen van de kapellen in de zijbeuken van de Noorderzijbeuk (Evangeliezijde, en Zuiderzijbeuk, (Wereldsezijde) dragen figurale taferelen met Bijbelse en volkse voorstellingen. Het opvallende bronzen doopvont is van de hand van Hans Petri, en is een voorbeeld van naoorlogse beeldhouwkunst. De bronzen beeldengroep in een van de kapellen, van zendingspredikant A. van Hambrouck is van de hand van Leendert Bolle en dateert uit 1930. Er is een bronzen gedenkplaat van ds. Abraham Rutgers (1883-1942), doogemarteld door de kampbewakers in concentratiekamp Dachau als gevolg van zijn stellingname tegen de Duitse aanwezigheid. Het brons voor deze gedenkplaat werd bijeengebracht in de vorm van duizenden munten, bijeengebracht door groot en klein uit liefde en eerbied voor hem. Voorts is er een bronzen gedenkplaat van Steven Hoogendijk (1698-1788), aangebracht in 1969 ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van het Bataafs Genootschap (niet zichtbaar voor publiek).

In de kapellen van de kerk die voorheen leegstonden is sinds 2010 een permanente tentoonstelling ingericht, getiteld Een monument vol verhalen, met sprekende installaties en digitale toepassingen. Met respect voor de laatgotische architectuur worden thema's verbeeld die met de Sint-Laurenskerk en haar plaats in Rotterdam te maken hebben. De vloer van de kapellen zijn bedekt met de overgebleven zerken van vooraanstaande Rotterdammers.

Deel op Facebook >
Laurenskerk - Grote op de kaart >

Ontdekken In de buurt

Desiderius Erasmus

Het beeld van Desiderius Erasmus is het oudste beeld van Nederland. Het staat op het Grotekerkplein op een steenworp afstand van de Laurenskerk. Wijsgeer Erasmus werd rond 1468 geboren in Rotterdam.

Markthal

De Markthal te Rotterdam is gesitueerd tussen Binnenrotte, Hoogstraat en Blaak. Het is een woon- en winkelgebouw met inpandige markthal. De opening vond op 1 oktober 2014 plaats door koningin Máxima. Naast een overdekte markt herbergt het c...

Centrale Bibliotheek

De voormalige Gemeentebibliotheek van Rotterdam, die nu Bibliotheek Rotterdam heet, is met ruim 3,4 miljoen bezoekers per jaar de meest bezochte instelling van Rotterdam. De collectie van de bibliotheek omvat meer dan 1 miljoen boeken, cd-...

Hommage Marten Toonder

Op 2 mei 2002 werd ter ere van zijn 90e verjaardag het standbeeld Ode aan Marten Toonder onthuld op het Binnenrotteplein in Rotterdam naast het Station Blaak aldaar. Nu staat het op de Blaak. Het bronzen en granito beeld is 6 meter hoog ...

Het Schielandshuis

Het gebouw met de allure van een stadspaleis zou bijna anderhalve eeuw dienst doen als onderkomen van het polderbestuur. De architect was vermoedelijk Pieter Post, een autoriteit op het gebied van het Hollands classicisme. Post is onder mee...

Schaakstukkenmuseum

Het Schaakstukkenmuseum opende op 1 mei 2006 zijn deuren. Het museum toont sindsdien een brede collectie: van antieke schaakspellen tot populaire filmfiguren en van folklore tot abstracte kunstwerken. Het museum organiseert jaarlijks een On...